یکی از خصوصیات بسیار مهم خانواده قرآنی ، تربیت فرزندان می باشد .
از نظر قرآن و روایات اهل بیت (ع) اثبات شده است که پدر و مادر دخالت موثر در سرنوشت اولاد دارند چه کودک ، چه نوجوان و چه جوان .
تاثیر به اندازه ای است که از پیغمبر اکرم (ص) آن روایت مشهور رسیده : السعید من سعد فی بطن امه و الشقی من شقی فی بطن امه . (تفسیر روح البیان ، جلد یک ، صفحه 104 )
معنای روایت این است که : دل مادر زمینه ساز برای سعادت و یا برای شقاوت بچه است ، به عبارت دیگر معنای روایت این است ، پدر و مادر زمینه ساز سعادت و یا شقاوت بچه اند .
قرآن شریف می فرماید : ( یا ایهاالذین امنوا قوا انفسکم و اهلیکم نارا و قودها الناس و الحجاره ( تحریم – 6 ) یعنی ای افرادی که ایمان آورده اید که شما باید هم خودتان و هم زن و بچه های تان را از آتش جهنم نجات دهید . چنانچه به فکر خود هستید به فکر اولادتان باید باشید ، چنانکه خود روزه می گیرید به فکر روزه گرفتن اولادتان باید باشید ، چنانکه خودنماز جماعت اول وقت می خوانید به فکر نماز اولادتان نیز باید باشید ، چنانچه خود حجاب دارید به فکر حجاب دخترتان هم باید باشید و …  .
در قرآن شریف این آیه با لحن شدیدی تکرار شده که می فرماید : ان الخاسرین الذین خسروا انفسهم و اهلیهم یوم القیامه الا ذلک هو الخسران المبین (زمر – 15 ) ورشکسته آشکار در روز قیامت آن است که باید به خاطر اولاد به جهنم برود ، ورشکسته آشکار آن است که خود و زن و بچه اش را از آتش جهنم نجات نداده است و در روایت می خوانیم : وای بر آن پدر و مادری که به فکر دنیای بچه هایشان هستند اما به فکر آخرت آنها نیستند ، به فکر اخلاق و ادب بچه نیستند یعنی به فکر این است که بچه اش درس بخواند ، مدرکی بگیرد ، پستی بگیرد ، به فکر تامین آتیه برای بچه اش هست اما به فکر دین ، ادب ، تربیت بچه ، به فکر این که بچه با چه کسی رفت و آمد دارد ؟ به فکر این که این بچه الان ساعت 9 شب است کجاست ؟ به فکر این که این بچه اخلاق ، انسانیت دارد یا نه ؟ …..  .
پیغمبر اکرم (ص) فر مود : وای به این افراد .
در روایت دیگری پیامبر اکرم (ص) لعن کردند و فرمودند : لعنت خدا بر آن پدر و مادری باد که موجب بشود که اولادش عاق گردد . معنای جمله این است که اگر پدر و مادری تربیت صحیح روی اولاد نکند ، دین صحیح به اولاد ندهد ، ادب صحیح به اولاد ندهد معمولا این اولاد پرخاشگر ، طغیانگر و بی ادب می شود ، در مقابل همه قد علم می کند ، حتی در مقابل پدر و مادر،  این عاق را خود پدر و مادر موجب شده اند برای این که باید تربیت کنند ، باید مودب بار بیاورند تا در جامعه مودب باشند ، در خانه مودب باشند ، متدین باشند …  ( جامع اخبار – باب فی اولاد )
معنای تربیت این نیست که فقط نماز خوانش بکنی ، معنای تربیت این نیست که فقط وادارش بکنی مدرکی بگیرد برای خاطر دنیایش . یا یک کاسب خوبی شود ، برای خاطر دنیایش . معنای تربیت این است که در حالیکه باید نماز خوانش بکنی باید مواظب باشی درسش را هم خوب بخواند . بچه 7 ساله را که مواظب نمازش هستی باید مواظب درسش هم باشی . اگر ، نه مواظب درسش باشی نه مواظب نمازش « خسر الدنیا و الاخره » است  .
لقمان که حکمت الهی به او ارزانی شده است در تعلیم فرزندش 10 محور تربیت دینی را مد نظر قرار می دهد ، این 10 محور عبارت است از :
1. حسن ارتباط با خدای رحمان «لا تشرک بالله »
2. احترام به والدین « و وصینا الانسان بوالدیه »
3. معاد
4. نماز « اقم الصلاه »
5. امر به معروف و نهی از منکر « وامر بالمعروف و انه عن المنکر »
6. صبر و پایداری « واصبر علی ما اصابک »
7. مردمداری
8. تواضع و فروتنی « ولا تمش فی الارض مرحا »
9. میانه روی « واقصد فی مشیک »
10. آهسته و آرام سخن گفتن
موارد فوق 10 منشور تربیتی است که می توان آنرا سیاست دینی نامید .

تربیت فرزند ازنظر اسلام (استاد حسین مظاهریان )

بهترین و آسانترین راه برای انجام تعهداتی که در خانواده وجود دارد ، ایجاد بستری مناسب در فضای اخلاقی و الهی است . بالاترین معیار برای ارتباط انسانی حسن و خلق و خوش رفتاری است.

در تاریخ وروایات بسیار می بینیم که پیامبر اکرم(ص) وائمه هدی (سلام الله ) در برخورد هایی که با غیر مسلمانان داشتند چنان ملاطفت آمیز و همراه با عفو وگذشت برخورد میکردند که بسیاری از همین رهگذر اسلام آوردند.
مشهور است که مهمترین رسول (ص) یاد میکنند:
« انک لعلی خلق العظیم» در عباراتی دیگر می فرمایید: « فبما رحوه من الله لنت لهم و لو کنت فظا غلیظ القلب لانفظوا من حولک »
« پس به برکت رحمت الهی با آنان نرمخو (پرمهر) شدی و اگر تند خو وسنگ دل بودی قطعا از پیرامون تو پراکنده می شدند »
بر اسای این آیه نرمخویی پیامبر رحمتی الهی دانسته شده و این را نکته را یاد آورده است که عامل مهم در مردم داری نیک خویی و رفتار خوش است و گرنه همگان از آدمی رویگردان خواهند شد.
گاهی حسن خلق قلب یک انسان را به طور کلی تغییر می دهد . البته این گونه برخورد نیازمند صبری طولانی است وبایدبرای اصلاح خانواده وقت وسرمایه گذاشته شود و حسن خلق و صبر از جمله این سرمایه گذاریهایست . این نوع برخورد آثارویژه ای دارد. طبیعی است اگر کسی بخواهد خانواده تشکیل دهد و آن را در مسیر هدایت کمک نماید باید طرح اخلاق اسلامی را به اجرا برساند تا در نهایت به خانواده ای موفق و قرآنی دست یابد.
احترام متقابل
از معیارهای مهم در حسن خلق، حسن گفتار است . یعنی در معاشرت عبارات والفاظ به گونهای برگزیده می شود که شخصیت طرف مقابل حفظ گردد. گاهی جمله ای سنجیده زحمات فرد را به کلی به یاد میدهد. معیارهایی برا ی حفظ احترام متقابل و تفاهم در زندگی وجوددارد که از آن می توان به امور زیر اشاره کرد:
1- به کاربردن زیبا
2- عیب جویی نکردن و پرهیز از گلایه کردن
3- تعریف کردن از خوبیها و شایستگیها
4- راز نگهداری نسبت به همسر
5- عدم توجه به بدگویی دیگران
6- احترام گذاشتن به نظر طرف مقابل
7- نادیده گرفتن خطاها
8- توجه کردن به احساس ها
9- همکاری در امور
10- ایجاد تنوع در زندگی
چند روایت
در مورد حسن کلام و دقت در نوع عبارات و الفاظ به ذکر چند روایت از ائمه معصومین (ع) بسنده می کنیم :
پیامبر اکرم (ص) فرمود: لو علم الرجل ماله فی حسن لعلم لانه الی المحتاج حسن الخلق.
اگر فرد بداند که چه چیزی برای او در حسن خلق نهفته است باور می کند به آن محتاج است .
امام رضا (ع) فرمود : خیرکم من اطاب الکلام و اطعم الطعام وصلی بالیل و الناس ینام .
بهترین شما کسی است که کلام را نیکو کند و به فقرا طعام دهد و شب را در حالیکه مردم در خوابند به نماز بگذرانند .
رسول اکرم (ص) فرمود : افادالرجل بعدالایمان من امراه ذات دین وجمال تسره اذا نظر الیها و تطیعه امرها و تحفظه فی نفسها و ماله اذا غاب عنها .
هیچ مرد مسلمانی بعد از اسلام بهره نبرده است بهتر از همسری که دیندار و زیبا باشد که چون به او بنگرد شاد شود و هرگاه به او امری کند اطاعت نماید و از خود و مال شوهرش در غیاب او محافظت کند .
چنانکه بیان شد مهمترین و بارزترین مصادیق حسن خلق ، کلام نیکوست . خوب سخن گفتن هنری بزرگ است اما در عین حال صریح گویی با حفظ حدود پسندیده است . در صد بالایی از اختلافات خانوادگی منشا در بذربانی دارد .
کتاب به رنگ آسمان – دکتر سید محسن میرباقری

2- محل ذکر وتلاوت آیات الهی

« واذکرن ما یتلی فی بیوتکن من آیات الله والحکمه » احزاب /34

یکی از نکاتی که ازاین آیه برداشت می شود : محیط آرام خانواده مناسب ترین مکان برای اندیشه ، یادآوری کلام خداو ذکر حکمت های الهی است .

خانواده رکن اساسی جامعه انسانی است وشرط استواری آن ، وجود روابط صحیح میان آن است . با نظر به آیات الهی چنین یه دست می آید که خانواده یه عنوان اولین محیط پرورش انسان  از اهمیت به سزایی برخوردار است که به بعضی از این موارد اشاره می کنیم :

1-محل تسکین

اولین کار کرد خانه ،تامین آرامش جسم وتسکین جان اعضای آن است .فضای محدود وامن خانه ،حریمی برای ابراز احساسات ،بیان اسرار ،ارضای غرایز وتامین نیازهای جسمی وروحی انسان است واگر خانه تامین کننده ی این نیازها نباشد ،مسکن نخواهد بود

این سکونت وامنیت را خداوند به خود نسبت می دهد ومی فرماید : « والله جعل لکم من بیوتکم سکنا »   نحل /80

خداوند از خانه های شما محل سکونت وآرامش برایتان قرار داد.

ببین بی تابی جان ودل ما
بود در انتظارت محفل ما
بیا بگذار ای ارام دلها
قدم بر دیده ی ناقابل ما

اللهم عجل لولیک الفرج…