مقاله خانم عادله کشمیری ازاساتید مدرسه علمیه الزهرا(س)گرگان

هر انسان بالغ و خردمندی به طور طبیعی در پی کمال و موفقیت و بالندگی بیشتر در زندگی بوده ، همواره در تلاش است تا به هدف و آرزویی که در حیات دنیوی دارد نایل آید . از این رو ، برای رسیدن به هدف آرمانی خود از هیچ کوششی فروگذار نکرده ، سعی می کند از تمام استعدادها و توانمندی های خود بهره گرفته تا به سر منزل مقصود برسد . اما بسیار اتفاق افتاده که به هدف خود نرسیده و از طی کردن مراتب کمال و پیشرفت باز می ماند .

شاید بتوان علل و منشاء این ناکامی ها و شکست ها را در چند عامل خلاصه نمود :

الف) خطا و اشتباه بودن مسیری که پیوده اند .

ب) روشن نبودن هدف و مقصود

ج) عدم توجه به توانمندی ها

د) انتخاب و گزینش معیارهای نادرست

همه این عوامل می تواند ناشی از استبداد به رای و خودمحوری فرد باشد و اینکه فرد خود را بی نیاز از همفکری ، تبادل نظر و مشورت با دیگران بداند .

روشن است که زندگی فراز و نشیب های فراوانی دارد و هر فردی به تهایی قادر بر فهم ، حل و رفع موانع و مشکلات زندگی نیست و تنها می توان در سایه تعامل اندیشه و تضارب افکار و مشورت ، سره را از ناسره جدا کرد .

اگر اندکی با تامل و دقت به پیرامون خود و حتی به گذشته انسان ها و سایر کشورها توجه کنیم . متوجه می شویم که بیشتر اکتشافات ، اختراعات و نظریه پردازی ها در عرصه های گوناگون ، محصول هم اندیشی ، تعامل و بهره گیری از تجربه ها ، ایده ها و نظریات دیگران بوده است . اگر قرار باشد هر فردی تنها به خود متکی باشد . و هیچ گاه از تجارب و اندیشه دیگران بهره نگیرد ، طبیعی است که به بقالندگی و پیشرفت نائل می شود و به شکوفایی و ترقی زیاد امیدوار نباشد . البته ، روشن است که مراد از پیشرفت و بالندگی در زندگی پیشرفت در عرصه های مادی ، معنوی ، اخلاقی ، اجتماعی ، انسانی است .

دین اسلام به لحاظ جامعیت ، بالندگی ، سعادت بخشی و پویایی ، که در قوانین و آموزه های خود دارد ، به خاطر همفکری و مشورت توجه ویژه ای نموده و اهمیت آن و فواِد آن را گوشزد نموده است . مقاله حاضر در پی آن است تا اهمیت مشاوره را از منظر دینی مورد بررسی قرار دهد .

معنای مشاوره :

«مشاوره» و مشتقات آن از قبیل تشاور و غیره به معنای استخراج رای صحیح است . بدین معنا که انسان وقتی خودش درباره کار یا مسئله ای اطلاع درست و نظر صحیحی ندارد ، به دیگری مراجعه کند و از او نظر درست و محکم را بخواهد .

در لغت نامه دهخدا واژه «مشاوره» چنین تعریف شده است :

کلمه مشورت و مشاوره ، که در تداول فارسی زبانان به کسر «واو» تلفظ می شود ولی تلفظ صحیحی آن مشاوره به فتح «واو» و «راء» است . واژه ای عربی از ریشه شار یشیر به معنای بیرون آوردن ، آراستن و رای زدن است .

مشاوره همچنین در مفهوم جدید و حرفه ای آن ترجمه واژه انگلیسی (Counseling) از ماده (Counsel) به معنای پند ، نصیحت ، راهنمایی و پیشنهاد است .

مفهوم مشورت در اسلام

در قرآن کریم سه بار کلمات هم خانواده مشورت ذکر شده است و به معنای توافق و هم رایی ، اهتمام به جلب نظر و رای مردم در مسائل حکومتی و عاملی از مجموعه عوامل موثر در تشکیل یک جامعه سالم به کار رفته است . موارد مذکور به ترتیب از : بقره 233 ، آل عمران 159 ، سوری 38 . در احادیث و روایات هم مشاوره عمدتاً به معنای گفتگو و تبادل نظر با افراد صاحب نظر و خردمند و استفاده از رای و نظر آنان درتصمیم گیری های مهم و دشوار آمده است .