واژه فطرت از ریشه «فطر» مشتق شده و به معنای ابتداء کردن، ابتداع و اختراع است. فطرت ایجاد کردن و ابداع کردن خلق است توسط خداوند به گونه­ای که برای انجام فعل خاصی مناسبت داشته باشد و در اصطلاح عبارت است از جریان طبیعی و قانونی نیروهایی که در انسان به وجود می­آید. بنابراین برای هر یک از نیروهای غریزی و روانی فطرتی وجود دارد که جریان طبیعی و منطقی آن نیرو می­باشد. فطری بودن دین ممکن است در ناحیه گرایش‌ها یا در ناحیه بینش‌ها و ادراک‌ها مطرح شود. و با انکار فطریات ادراکی دیگر موضوعیتی برای فطری بودن دین در ناحیه بینش‌ها و ادراک‌ها باقی نمی‌ماند. اما «فطری بودن گرایش به دین ممکن است یکی از معانی زیر را داشته باشد :

1- خداجوئی فطری است. یعنی میل به خدا گرایش فطری است. این نظر شبیه سخن عرفا است که انسان‌ها ناخودآگاه به طرف خدا می‌روند. اگر طالب علم هستند در حقیقت به دنبال علم مطلقند که فقط خدا آن را دارد همچنین در قدرت و غیره.
2- خداپرستی فطری است یعنی در انسان میل فطری نسبت به این پرستش وجود دارد.
3- خواست‌های دین وتعلیمات آن مطابق با گرایش‌های وجودی انسان است. به عنوان مثال در انسان گرایشی به جاودانگی و ابدیت هست. او می‌خواهد با مرگ از بین نرود و حیات او ادامه یابد. دین هم می‌گوید جهان دیگری هست که حیات بشر در آنجا ادامه یابد.

آیا جمله «دین فطری است» به این معنا است که «شناخت دین و مقولات دینی فطری است؟ یا به معنای این است که گرایش به دین و انگیزه دین شناسی و دین باوری فطری است؟ یا به هر دو معناست؟» آیا همه دین یعنی مجموعه اعتقادات و مسائل عبادی و اخلاقی و دیگر گزاره‌های دینی فطری‌اند یا بخشی از آن مثل اعتقاد به خدا یا دیگر مسائل بنیادین دینی؟ این مسائل و پرسشهایی از این دست همگی محقق را بدین سو هدایت کرد تا پژوهشی در حوزه فطرت و دین انجام دهد . در این تحقیق سعی بر آن است تا به این پرسشها پاسخ دهیم.

محقق:خانم الهام شمالی

چکيده:

اين مطالعه با هدف بررسي مؤثر بر اشاعه خشونت در خانواده انجام شده و سؤال اساسي اين بوده که چه عواملي در خانواده باعث اشاعه خشونت مي شود و چه پيامدهايي را به دنبال دارد؟

تحقيق از نوع تحقيقات توصيفي و روش انجام مطالعه اسنادي مي باشد در اين روش محقق با مراجعه به منابع مکتوب، متناسب با اهداف و سؤالات، مطالب را جمع آوري و مورد نقد و بررسي قرار مي دهد.

از مهم ترين نتايج مطالعه مي توان به موارد ذيل اشاره ننمود:

1- خانواده را از حيث کيفيت روابط دورني و ميزان استحکام آن مي توان به 5 نوع تقسيم نمود: خانواده فروپاشيده، متزلزل، سالم، متعادل، متکامل.

2- عوامل تحکيم خانواده عبارتند از: احترام و تکريم يکديگر، اطاعت زن از شوهر، عشق و محبت، خوش اخلاقي و خوش کلامي.

3- وظايف متقابل زوجين نيز به اين قرار است: شناخت حقوق متقابل، ادب، احترام و گذشت.

صدمات خشم در خانه عبارتند از: احترام و حرمت زوجين را از بين مي برد، سردي و بي محبتي را بين زوجين حاکم مي سازد، با کمرنگ شدن روابط عاطفي به ابعاد مختلف زندگي لطماتي وارد مي شود.

عوامل اشاعه خشونت در خانواده عبارتند از: عدم درک متقابل، روابط کلامي غير صحيح، روابط غير کلامي ناهنجار، خودداري مرد از دادن نفقه و خرج خانواده، تحميل سلطه زن و خيانت.

کليد واژه: استحکام، اسلام، خانواده، خشم، خشونت.

محقق:زینب خانی

تاثیرنیایش برآرامش(خلاصه پایان نامه )

دردوران کنونی هرچندعلم وصنعت دررشته های مختلف پیشرفت چشمگیری داشته امابردغدغه های روح وروان بشرنیزافزوده است.شاهداین امرآمارروزافزون استفاده ازقرصهای آرام بخش واسترس زا،روی آوردن به انواع مخدرهاوهمچنین افزایش جرم وجنایتهاو…می باشدوهیچ پیشرفت مادی ودنیوی نتوانسته آرامش روح نامحدودگرای انسان راتامین کند.

لذاتوجه به آیات وروایات اسلامی وحتی مسلمانان سایرادیان ویافته های علمی وتحقیقات تجربی محققان وروانشناسان،نیایش وارتباط باذات فناناپذیرالهی به عنوان اصلی ترین راه حل این معضل معرفی می شود.

بنابراین بررسی این موضوع دراین رساله،درواقع تفسیری کوچک برآیات وروایات اسلامی که هریک ازجنبه های یادخداوارتباط بااو راعامل تعالی وآرامش روح وروان انسان وبهترین یاوردرسختیهاومشکلات معرفی می کنندمی باشد.مخصوصاآیه28سوره رعدکه می فرماید«الابذکرا…تطمئن القلوب»آگاه باشیدکه یادخداتنهاآرامبخش دلهاست.

ازجهت دیگریک کارکلامی است که درکلام جدیدبه عنوان آثاروفوایداین ونیایش وهمچنین ایمان وتجربه دینی بررسی می شودهرچندبه دنبال این نیست که تجربه دینی رابه عنوان تنهاخواستگاه وپشتوانه ایمان دینی مطرح کند.

ودرمقوله روانشناسی دینی یعنی بررسی آثاردین گرایی درروح وروان انسان قرارمی گیردوبابررسی وارائه نظریات علمی وتجربی دانشمندان وروانشناسان ونیزپزشکان درکنارشواهدومسلمات دینی می تواندبطلان افکارونظریات کسانی رااثبات کندکه امورمعنوی وماوراء الطبیعی وارزش جایگاه آن راانکارمی کنند.

نیایش به معنای ارتباط انسان موجودسراپافقرونیازباذات غنی وبی نیازی که اداره همه عالم به دست اوست دارای سه مصداق اصلی دعا،ذکروتوسل به اولیای الهی است که آثارمختلفی برجسم وجان انسان وامورفردی واجتماعی اوحتی جایگاه اخروی اوداردکه آرامش درواقع یکی ازآثارفردی ومعنوی نیایش است ولی ازآنجاکه اجتماع وگروههای منسجم اجتماعی تشکیل می دهدآرامش راحتی هرعضوبرآرامش کل اجتماع وازبین رفتن ناهنجاریهای ان موثرمی باشد.

آرامش یک حالت روحی وروانی وحتی یک شان ودرجه ازدرجات نفسانی بشراست که رسیدن به آن خواست ونیازهمه انسان هامی باشد.عوامل متعددی درایجادآرامش وحتی اضطراب نقش دارندامابعضی عوامل تاثیراصلی دارندکه نیایش وارتباط باخدامنحصرترین عامل تاثیرگذاراست که بودن آن سایرعوامل نیزکارآیی شایسته ای ندارند.

درعلم روان شناسی تضادبین قوای درونی انسان به همراه عوامل متعدددیگربامرکزیت حس آسیب پذیری واحساس خطرغیرقابل رفع شدن دریکی ازدوبعدفردی واجتماعی انسان سبب اضطراب عنوان شده است که آثارمخربی برروح وروان انسان وسیستم های شناختی،عاطفی،رفتاری وفیزیولوژیکی اوبرجامی گذاردکه نیایش عوامل اضطراب آورانواع ناشی ازآن راتحت تاثیرقرارمی دهد.نوع وشدت وکیفییت نیایش نیزعامل مهمی درجهت میزان اثرگذاری آن دررفع یامحدودکردن علل ناآرامیهای روانی است.بنابراین هرچه نیایش عمیق ترودائمی تروبارعایت شرایط بیشتری انجام شودتاثیرگذاری آن به مراتب بیشترخواهدبود.

نیایش تامین کننده نیازفطری،ذاتی وعمومی تمامی بشریت ودورکننده اوازتزاحمات ومحدودیت هاودغدغه های پیچیده دنیای مادی است.

نیایش باتعالی روح واخلاق وخارج ساختن انسان ازبن بستهای زندگی روزمره واتصال اوبه تکیه گاهی شکست ناپذیرو…هسته اصلی اختلالات اضطرابی وناآرامیهای ناشی ازاحساس ضعف وزبونی وشکست وناامیدی و…راازبین می برد.

دعاونیایش بابسیاری ازاصول روانشناسی جهت آرامش ازقبیل بیان مشکلات وتخلیه عقده های درونی،روشن شدن زوایای ناپیدای آن وایجادانگیزه جهت تلاش مجددنیروی تلقین مثبت و…مطابقت می کند.نیایش علاوه برروح برجسم نیزتاثیرمی گذاردوباقدرت بی نظیربسیاری ازرنجهای جسمی وروحی راشفامی دهدچنانچه که درآمارشفایافتگان بانیایش این امربه چشم می خورد.

محقق:نصیبه محمدیان

تربیت انسان ازوالاترین اهداف همه انبیاءواوالیاءالهی بوده است ونأثیرتربیت درسرنوشت کودک وسعادت وشقاوت اونقش تربیت درجهت های مختلف اجتماع سالم،خانواده سالم سعادت دنیوی واخروی اومی باشد.ومکاتب غیردینی نیزاگربه این موضوع پرداخته اندامابه علت نقصهای بیشمار،ضررهای جبران نلپذیری راباتربیت های غیرصحیح به بشرواردکرده اند،بنلبراین دراین رساله به عنوان روش تربیت مذهبی به موضوع مهم تربیت کودکانازنظراسلام باابزارکتابخانه ای وبه روش توصیفی تحلیلی پرداخته شده است.

محقق:زینب نودهی

درباب علل انحطاط وعقب ماندگی مسلمین ازمنظرهای گوناگون بحث شده است.عده ای ازمنظرغیردینی ودرون تمدنی علل وعوامل تکوین وفرازوفرودتمدن اسلامی راموردبررسی قرارداده اند.

گروهی دیگرازمنظرغیردینی اماباملاک قراردادن علل پیشرفت وتوسعه جوامع غربی به بررسی علل عقب ماندگی جوامع شرقی بطورکلی یابطورموردی درقالب نظریه های عقب ماندگی پرداخته اندواحیانابرخی ازاین نظریه هاآموزه هاوسنتهای دینی راعامل عقب ماندگی معرفی نموده اند.دسته ای ذیگرازمنظردینی برمبنای اعتقادراسخ خودبه اسلام به عنوان دینی کامل وجامع که تأمین کننده سعادت دنیوی واخروی انسانهاست به پدیده انحطاط وعقب ماندگی مسلمین نگریسته اند.

این پژوهش تحت عنوان بررسی عوامل انحطاط فکری مسلمین نظرپژوهنده درزمره گروه اخیرجای می گیرد. پژوهش حاضراین سئوال راطرح وپاسخ داده است که فاصله گرفتن ازرهبری اهل بیت(ص)تاچه اندازه درانحطاط وعقب ماندگی فکری مسلمین مؤثربوده است؟

پاسخی که پژوهنده به این سؤال داده است این است که:دراثرتبلیغات حکومتهاوفشارواختناقی که بوجودآوردندمتأسفانه جامعه اسلامی نتوانست ازاین مخازن علوم پیامبر(ص)استفاده کندواسلام راآنچنان که هست درآئینه وجودآنان ببیندنتیجه آن شدکه خیلی زودامت اسلامی دچارتفرقه واختلاف وگروه گرایی گردیدومکتبهاومذهبهای گوناگونی به وجودآمد.

یکی دیگرازسؤالاتی که درپژوهش مطرح شده این است که:مفهوم انحطاط مسلمین چیست؟که پژوهنده اینگونه پاسخ داده.توقف رشدمظاهریک تمدن یاتخریب وویرانی آن یاکندشدن رشدآن یابرآورده نشدن وظاهرنشدن جلوه های یک تمدن آنگونه که لازمه آن تمدن است.امّامنظورازانحطاط وانحراف فکری یعنی عابدنادان وروشنفکربی بندوبار.

ویااین سؤال مطرح شده که راههای ورودوزمینه های انحطاط به میان مسلمین چگونه بود؟

پژوهنده بابررسی هایی که انجام دادبه این سؤال اینگونه پاسخ داد:انحراف ازمسیراصلی اسلام ونفوذخرافات درعقایدمسلمین،ترک فضایل اخلاقی ورسوخ اوصاف رذیله،جهل وبی خبری وعقب ماندگی علمی وتمدنی،علمای دنیاطلب وفاسد،جدایی دین ازسیاست ومقام علم واجتهادازمقام اجراوحکومت،تحزب وفرقه گرایی،فرقه وتفرقه،رهبری هلی غلط ورهبران نالایق،خوشگذرانی وسردرلاک خودفروبردن مسلمین،فعالیتهای تخریب دشمنان اسلام.

وبالاخره این سؤال که راههای برون شدازاین انحطاط های فکری چیست؟

راههایی که پژوهنده آن رابیان کرده اینگونه است:دوری ازتفرقه ودوگانگی وتأکیدبراصول مشترک بنیادین،پیروی ازرهبری های واحدوراستین،شناخت غرب ودوری ازغرب زدگی،دورریختن خرافات وزدودن بدعت هاوپیرایه ها،کسب فضایل اخلاقی وکمالات انسانی،مجهزشدن به علوم وفنون جدید،همبستگی دینی وامت اسلامی،شناخت اسلام راستین وبازگشت به آن،تجهیزقواوفرهم کردن نیروی کافی.

ونکته آخراینکه اسلام به عنوان مکتب تأمین کننده سعادت دنیاوآخرت وپیشرفت توأم مادی ومعنوی انسانهاشکل گرفته است.اسلام به عنوان آخرین دین الهی دارای قوانین جامع وکاملی است که درهمه زمانهاومکانهاقابل اجرااست وتنهادرپرتواین قوانین است که پیشرفت ورفاه مادی انسانهاهم آغوش معنویت وسعادت اخروی می گردد.ازاینروانحطاط وعقب ماندگی فکری مسلمین دردرجه اول بدلیل انحراف مسلمین ازاسلام اصیل ازصدراسلام تاکنون است.

روش انجام کاربه صورت توصیفی وکتابخانه ای انتخاب شده است.

محقق:سمانه شاه میر

موضوع رساله باعنوان«مقایسه تطبیقی جاهلیت قبل ازبعثت وجاهلیت مدرن»می باشدکه هدف ازآن جهل زدایی است.زیرااین مسئله دغدغه اساسی مسلملن معاصراست بنابراین چگونگی شیوه جهل زدایی است وسازوکاررسیدن به یک جامعه اسلامی پرسش جدی فراروی گرایش ها،بینش ها،دانش ها ودانشمندان مسلمان است.

امادرموردمسئله جهل زدایی عده ای ازاندیشمندان به دلیل ارائه تعریفی ازجاهلیت برعدم علم بودن جاهلیت اصرارمی ورزدومعتقدندکه جاهلیت یعنی امی ودرس نخوانده .لذاگمان می کندکه باظهوروبروزعصرعلم وتکنولوژی وپیشرفت علوم،جاهلیت درعصرکنونی ازمیان می رود.اماعده ای ازاندیشمندان باادله ای چون ادله نقلی وعقلی برعام بودن معنای جاهلیت مقابل اسلام وتسلیم شدن برهوای نفس وپذیرش حاکمیت غیرالهی است تأکیدمی ورزند.بنابرتعریف ارائه شده ازسوی این اندیشمندان،جاهلیت مصادیق ومظاهرمتعددی داردکه ازآن جمله انحراف اخلاقی،اعتقادی،اجتماعی،اقتصادی وسیاسی رادربرمی گیردکه دراین تحقیق به طورمشخص به گوشه ای ازاین انحرافات جاهلی پرداخته شده است.ودرفصل آخربه دنبال پاسخگویی به این پرسش است که علل بازگشت مردم به عصرجاهلیت چیست؟و…اشاره شده است.ونیزدرپی پاسخ به این پرسش است که شیوه گذارپیامبرازجاهلیت به اسلام به چه شیوه ای بوده است؟که دراین تحقیق مشخص می شودپیامبرباتوسعه فرهنگ ناب اسلامی که درآن جایگاه اعتقادات ذراذهان مردم مشخص می شودوهم چنین اخلاق اسلامی که درغالب اخلاق اسلامی می گردد،اقتصادوسیاست راکه بازتاب عقایدواخلاق اسلامی است تبیین کرده وبرای جلوگیری ازانحرافات اقتصادی،سیاسی،اجتماعی اسلام راه حل های گوناگونی راارایه نموده است تااینکه پس از23سال زحمت بی وفقه پیامبرتوانست اجتماع اسلامی راازدل عرب جاهلی بیرون آوردکه درهمه زمینه هاازسایرملل گوی سبقت رابگیرندوزبن زدعصرخودشد.

محقق:پروین حسن زاده

اهداف تحقیق عبارت است از:

1-تعیین روش های صحیح ونادرست درتربیت دینی

2-شناخت آفات تربیت دینی درزمان حاضر

3-شناخت آفات تربیت دینی دررفتارهای مربیان دینی

4-شناخت آفات تربیت دینی ایجادشده بوسیله دشمنان اسلام

سؤالات اساسی تحقیق،این تحقیق درپی پاسخگویی به آن بوده است عبارت است از:

ا-عامل دین گریزی کدامند؟2-روش های مقابله باعوامل ضددین کدام است؟3-شایع ترین عامل دین گریزی درعصرحاضرکدام است؟4-روشی که دنیای امروزبرای مبارزه بادین به کاربرده کدام است؟5-نقش استعماردرپدیده ی دین گریزی چیست؟

این تحقیق شامل سه فصل می باشد.

فصل اول به کلیات تحقیق می پردازدکه شامل بیان مسئله،ضرورت واهمیت تحقیق،اهداف وسوالات تحقیق می باشد.

فصل دوم به عوامل درونی دین گریزی می پردازداین عوامل عبارتنداز:پیروی ازهوای نفس،غرق شدن درشهوات،جهالت،تحجروجمودمی باشد.

فصل سوم به بررسی عوامل بیرونی دین گریزی می پردازد.عواملی مانندتفسیرنادرست ازدین،عدم شناخت جهان وانسان ودین،دوگانگی درکرداروگفتاررهبران دینی واستعماررامی توان ازجمله عوامل بیرونی دین گریزی برشمرد.

روش انجام کاربه صورت کتابخانه ای وتوصیفی بوده است.نتایج به دست آمده ازاین تحقیق بدین صورت می باشد:عواملی همچون رفاه زدگی،جهالت،تحجر،جمود،فهم نادرست ازدین،خشونت،اجبار،تفسیرنادرست ازدین،خرافات وتوطئه های استعمارگران موجب می گرددکه پدیده دینداری روزبه روزکمرنگ ترشودودراین میان نقش حکومتهای دینی درآگاه سازی وروشن کردن افکارعمومی،بسیارحائزاهمیت می باشد.

محقق:فاطمه احمدی