مقاله خانم کشمیری ازاساتیدمدرسه علمیه الزهرا(س)گرگان

در آموزه های حیات بخش اسلام به موضوع مشورت و هم فکری اهمیت ویژه ای داده شده و حتی به برگزیده و کامل ترین مخلوق الهی یعنی پیامبر گرامی (ص) یا اینکه - قطع نظر ازوحی آسمانی- آنچنان فکر نیرومندی داشت که نیازی به مشاوره نداشت توصیه می شود که در امور عمومی مسلمانان ، که جنبه اجرای قوانین الهی دارد (نه قانونگذاری) و در مسائل سیاسی و اجتماعی مشورت کند . پیامبر گرامی (ص) نیز به ایندستور الهی ملتزم بوده تا آنجا که گاهی از رای خود برای احترام به نظر دیگران ، صرف نظر می نمود . نمونه عینی آن را در جنگ احد مشاهده می کنیم و حتی می توان گفت : یکی از عوامل موفقیت پیامبر (ص) در پیشبرد اهداف اسلامی همین موضوع بوده است .

نظرات آنها به مشورت می نشینند ، کمتر گرفتار لغزش می شوند و بیشتر کارهای آنان قرین موفقیت ، سلامتی و بالندگی بوده است . پیامبر گرامی (ص) می فرمایند : کسی نیست که با دیگران مشورت کند وبه سوی رشد و کمال هدایت نشود .

حضرت امیر المومنین علی (ع) می فرمایند : هر کس با خردمندان مشورت کند با انوار خردهای آنان روشنی می یابد و به راه راست و رستگاری نائل گردد .

همچنین می فرمایند : مشورت کننده از نابودی و سقوط مصون می ماند .

افرادی که گرفتار استبداد رای هستند و خود را بی نیاز از افکار دیگران می دانند ، هرچند از نظر فکری و تعقل فوق العاده باشند ، غالباً مبتلا به خطاهای بزرگ و بنیان کن می شوند . حضرت علی (علیه السلام) در این باره می فرمایند : « من استبد برایه هلک و من شاور شارکها فی هقولهم» کسی که استبداد به رای داشته باشد هلاک می شود و کسی که با افراد بزرگ و صاحب اندیشه مشورت کند ، در عقل آنان شریک می شود . همچنین فرموده ک مشاوره کنید ، چون موفقیت در مشاوره است .

همچنین آن حضرت فرمودند : مشورت عین راه یابی است ، ان کس که به فکر خود متکی گردد ، خود را به مخاطره انداخته است .

افراد مستبد علاوه بر اینکه خود را به خطر می اندازند موجب می شوند پویایی و بالندگی اندیشه در توده مردم بی رونق شده و افکارشان متوقف شود و استعدادها و سرمایه های انسانی آنان از دست برود . سر اینکه خداوند متعال می فرماید : ( … و شاور هم فی الامر …) (آل عمران ، 159) در کارها با مردم مشورت کن .

با خاطر این است که افکار و اندیشه های مردم به شکوفایی و پویایی برسد و در سایه مشورت و هم فکری بتوانند از عقل و اندیشه خویش بهره جسته و آن را باور سازد . در رابطه با تفسیر این آیه از ابن عباس نقل شده است : وقتی این آیه نازل شد ، پیامبر (ص) فرمود : آگاه باشید که خداوند و رسولش از مشورت بی نیاز هستند ، لکن خداوند آن را رحمتی برای امت اسلام قرار داده ، پس کسی که مشورت نماید از ترقی و به راه راست شدن باز نمی ماند و کسی که مشورت را ترک کند ، از گمراهی و ضلالتش کاسته نمی شود .

چنان که افراد کارهای خدو را بر اساس مشورت و هم فکری انجام دهند ، کمتر گرفتار خطا و اشتباه می شوند و اگر به خطا هم گرفتار شوند ، مورد مذمت و سرزنش قرار نمی گیرند ، زیرا وظیفه خود را انجام داده اند و اگر اشتباهی رخ داده به خاطر دیگران و خطای آنان بوده است و اگر به پیروی و موفقیت نایل آیند ، کمتر مورد حسد واقع می شوند ، زیرا دیگران پیروزی وی را از خودشان یم دانند و معمولاً انسان ها نسبت به کاری که خودشان انجام داده اند حسد نمی ورزد . امام کاظم (ع) درذ این باره می فرمایند ک کس که با دیگران مشورت کند ، راهی را که می رود چنانچه صحیح باشد ، مورد مدح و ستایش دیگران قرار می گیرد و چنانچه به نتیجه مطلوب نرسد ، مورد سرزنش قرار نمی گیرد .

زمانی که زمامداران (فرمانروایان) شما برگزیدگان و بهترین شما باشند و توان گر شما ، سخاوتمند و کارهایتان با مشورت و همفکری انجام گیرد ، در این صورت زنده ماندن برای شما بهتر از مرگ است .

به عبارت دیگر ، انسان ها در حیات پاکیزه قرار دارند و امور زندگی آنان بر اساس تدابیر حکیمانه اداره می شود و بخشی از شایستگی حیات در این دنیا متاثر از مشورت و همفکری است .