سخنرانی آیت الله نورمفیدی مؤسس مدرسه علمیه الزهرا(س)گرگان دربیست ویکمین سحرماه مبارک رمضان

بسم‏ الله الرحمن الرحیم الحمد الله رب ‏العالمین الصلاه‏ والسلام علی سیدنا و نبینا محمد و علی اهل‏ بیت الطیبین الطاهرین و سحبه ‏المنتجبین سیما بقیه ‏الله و امام‏ العصر (عج) و لعنت ‏الله علی اعدائهم اجمعین من الآن الی قیام یوم‏ الدین.

امشب شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان و شب شهادت امیرالمومنین (ع) است. آن حضرت به تمام معنا تربیت‏شده مکتب اسلام بود و تمام معارف اسلامی یکجا در وجود و شخصیت آن حضرت متجلی بود. در میان تمام این صفات آنچه که بسیار از همه آشکار بود شدت عدالت‏خواهی آن حضرت است.

این صفت آنقدر در وجود او بارز بود که جان خود را در این راه گذاشت. این جمله معروف است که «در محراب عبادت به خاطر شدت عدالت‏خواهی کشته شد.» آخرین کلماتی که در ساعات آخر زندگی سفارش کردند این بود که دشمن ظالم و یاور مظلوم باشید که این هم ناشی از نگاه عدالت‏‏طلبی آن حضرت است.

سئوالی در اینجا مطرح می‏شود که آیا عدالت حضرت علی (ع) به معنای فردی و شخصی است؟ مانند عدالت امام جماعت که خودش شخصا باید واجبات را انجام و محرمات را ترک کند. این عدالت نه تنها موجب شهادت نمی‏شود بلکه احترام بیشتر وی را نیز به همراه دارد. پس آن چه عدالتی است که موجب شهادت حضرت علی (ع) شد؟ عدالتی که موجب شهادت آن حضرت شد عدالت اجتماعی و رعایت آن در تمام شئون زندگی مردم است. در این عدالت حق کسی نباید از بین برود و به عنوان یک تفکر اجتماعی باید در تمام شئون زندگی مردم رعایت شود.

امیرالمونین (ع) وقتی به مقام خلافت رسیدند خلی صریح و روشن فرمودند من حقوقی که در گذشته پایمال شدند را به صاحبانشان برمی‏گردانم. توجه به آن جمله معروف ایشان که اگر اموال بیت‏المال به مهریه زنان هم رفته و یا با آنها کنیزانی خریداری شده باشند را برمی‏گردانم ولو اینکه مربوط به گذشته باشند حاکی از شدت عدال‏خواهی آن حضرت است. طبیعی است که این نگاه تنش‏های اجتماعی ایجاد می‏کند.

کسانی که در گذشته بهره‏مندی‏هایی داشتند می‏دیدند که دیگر از منافع گذشته خبری نیست. جلساتی برگزار کرده و در نهایت نماینده‏ای را خدمت حضرت علی (ع) فرستادند تا از این روش دست بردارد، اما آن حضرت از موضع خود ذره‏ای کوتاه نیامد. ابن‏ابی‏الحدید در شرح نهج‏البلاغه آورده است که وقتی آن حضرت چنین موضع‏گیری کردند برخی از مردم مدینه برای معاویه که والی شام بود نامه فرستادند با این مضمون که «هر کاری می‏توانی بکن قبل از اینکه پسر ابیطالب از هر مالی که برای خود جمع کردی پوست تو را بکند».

بنابراین چنین عدالتی فردی نیست. جنبه اجتماعی دارد که برای خیلی‏ها غیرقابل تحمل جلوه می‏کند. امیرالمومنین (ع) حتی نسبت به خود نیز آنچنان سخت می‏گرفت که اجازه نمی‏داد نزدیک‏ترین افراد به ایشان کمترین توقعی بیش از شرع و دین داشته باشند. این موقعیت و صلابت حضرت علی (ع) کلید شخصیت او بود و به همین دلیل جنگ‏های جمل، صفین و نهروان که دردسرهایی برای اسلام و آن حضرت داشتند به راه افتادند و گروه خوارج تشکیل شد و در نهایت هم فردی از این گروه به ظاهر صلاح و در باطن خشک و غیرمنطقی که امروزه هم در جامعه وجود دارد با ضربت شمشیر بر فرق امیرالمومنین (ع) آن حضرت را در محراب عبادت به شهادت رساند، چون حق‏کشی را به هیچ وجه تحمل نمی‏کرد.

روزی یک یهودی علیه حضرت علی (ع) شکایت کرد و آن حضرت در دادگاه نزد قاضی‏ای که خودش منصوب کرده بود حاضر شد. قاضی با دیدن امیرالمومنین (ع) به او احترام گذاشت. آن حضرت ناراحت شد شد و گفت چرا از من با احترام نام بردی و از او به شکل دیگر؟ این سخن نشانه عدالت‏طلبی امیرالمومنین (ع) است. از آن حضرت وصایایی ذکر شده که در آنها مسلمانان را به تقوای الهی، نظم درکارها، اصلاح بین خود، کمک به ایتام، پیروی از قرآن، اقامه نماز و پرهیز از کینه و نفرت دعوت می‏کند.

مسلمانان باید نسبت به پروردگار ملاحظه داشته و تقوای الهی و نظم در امور را رعایت کنند. حضرت علی (ع) درباره پیروی از قرآن تاکید کردند: «مراقب باشید دیگران در عمل به قرآن از شما سبقت نگیرند.» امیرالمومنین (ع) امشب در آخرین لحظات زندگی وقتی چشمش به عالم بالا افتاد و صحنه‏های برزخ را دید این جمله را بر زبان آورد: «برای همچین منازلی است که عمل‏کنندگان باید عمل کنند». سپس شهادتین را گفت و با شهادت خود بشریت را یتیم کرد. با شهادت او عدالت هم دفن شد.