شرح حدیث از مقام معظم رهبری حضرت آیت ا… امام خامنه ای (مدظلّه العالی)

قيل لأمير المؤمنين (ع) : ما الاستعداد للموت ؟.. قال : أداء الفرائض ، واجتناب المحارم ، والاشتمال على المكارم ، ثمّ لا يبالي وَقَع على الموت أم وَقع الموتُ عليه . ( امالی ص 172 )

قيل لأمير المؤمنين (ع) : ما الاستعدادُ للموت ؟… حال که به یاد مرگ افتادیم و می خواهیم خودمان را برای عبور از این دروازه خطرناک ،آماده کنیم چگونه ( این کار را بکنیم؟) : حضرت در جواب فرمود: سه چیز است ،اگر اینها را رعایت کنید ، آماده عبور از این مرحله خطرناک می شوید. 1) اداءُ الفرائض : انجام واجبات ، واجبات فقط نماز و روزه و واجبات مالی نیست، واجباتِ اجتماعی مانند امر به معروف و نهی از منکر ، اهتمام به امور مسلمین و … هم واجب است. 2) واجتنابُ المحارم : از محرّمات هم اجتناب کنید! محرمّات غالباً کارهایی هستند که هوای نفس و غرائز انسان را به آن می کشاند؛ شهرت طلبی، لذت طلبی،راحت طلبی و … از جمله چیزهایی است که ما را به سمت محارم می کشاند. مکرراً از اساتید اخلاق شنیده ایم که راه اصلی و کار اصلی ،اجتناب از محرّمات است . والّا ا اگر اجتناب از محرمات نشد، فرائض که هیچ ، نوافل را هم انسان بجا بیاورد ، نتیجه مطلوب نخواهد گرفت.3 ) والاشتمالُ على المكارم : انسان به مکارم اخلاق مشتمل بشود، مکارمی مانند : صبر ، شکر،محبت،رافت،و امثال این مکارم را در خودش جمع کند. کسی که این سه فصل را توانست تامین بکند، ثمّ لا يبالي دیگر اهمیت نمی دهد که وَقَع على الموت أم وَقع الموتُ عليه ، او به سراغ مرگ برود یا مرگ سراغ او بیاید .

[ درس خارج، 1393/10/16 ]

صورت عمل ميزان نيست ، آن چيزى كه ميزان است انگيزه عمل است . مكلَّفى نيست در عالم، كه تحت آزمايش خدا و امتحان او نباشد . هر كس در هر مقامى كه هست و هر مسئوليتى كه دارد ، همان مقام و مسئوليت ، امتحان اوست . در اسلام معيار ، رضايت‏خداست ، و نه شخصيتها . ما شخصيتها را با حق‏مى‏سنجيم ، و نه حق را با شخصيتها . معيار ، حق و حقيقت است. ما معيارها را بايد معيارهاى الهى قرار بدهيم . … همه بيدار باشيد ! همه‏تان در محضرخدا هستيد . فردا همه بايد حساب پس بدهيد .

[ امام خمینی-ره ، صحيفه نور، ج13، ص 236 ]

قالَ رسولُ اللهِ ( صلى الله عليه و آله ) : جُبِلَتِ القُلُوبُ على حُبِّ مَنْ أحسَنَ إليها و بُغْضِ مَنْ أساءَ إليها ( الشافی ، ص 828 )

پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله مى‌‏فرماید: « دل‌ها در بند دوستى آن کسى است که به آنها نیکى کرده و دشمن آن که به آنها بدى کرده است. »

شرح حدیث از حضرت آیت ا.. العظمی امام خامنه ای (مدظلّه العالی)

در فطرت و (خلقت) دلهاست که به کسی که با آنها خوبی بکند ، محبت پیدا کنند. به هرکسی که احسان کردید ، چه احسان مادی و چه احسان معنوی ، به شرطی که او بفهمد که این احسان انجام گرفته است، (خلقت) و فطرت او این است که به آن شخص محبّت پیدا می کند. همچنین جِبِلَّت (خلقت) و فطرت انسان اقتضاء می کند ، به کسی که به انسان بدی کرده است، بغض و دشمنی پیدا می کند. استفاده ای که از بیان حکمت آمیز باید بگیریم ، این است که : هرچه می توانیم، به دیگران محبّت کنیم تا محبوب دلها شویم ، محبوب بودن در دلهای مردم چیزِ خوبی است ، در زیارت امین الله از جمله چیزهایی که می خواهید : محبوبة فی ارضک و سمائک . از خدا می خواهید که شما را در زمین و آسمان محبوب کند، در زمین پیش بندگان خدا، در آسمان پیش کرام الکاتبین و ملائکة الله . پس این مطلوب است. برای اینکه این امرِ مطلوب را پیدا کنید ، هرچه می توانید، به این و آن احسان و محبت کنید. (البته) اگر می ترسید محبت دشمنان خدا در دل شما وارد بشود ، احسان و محبّت هر کسی را قبول نکنید. 29/ 11/ 1391

روزی یکی از اولیاء به الیاس و خضر علیهما السّلام شکایت کرد که مردم بسیار غیبت می کنند و حال آن که غیبت از گناهان کبیره است و هر چقدر آن ها را نصیحت می کنم و از غیبت کردن منع می نمایم سخن مرا نمی شنوند و آن عمل قبیح را ترک نمی کنند. حضرت الیاس علیه السّلام فرمود: چاره این کار آن است که هر کس وارد مجلس شد به او بگو که بگوید: «بِسمِ الله الرَّحمنِ الرَّحیمِ وَ صَلّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» که در این صورت خداوند ملکی را بر اهل آن مجلس موکّل می گرداند که هرگاه کسی شروع به غیبت نماید آن ملک او را از آن باز دارد و از حق تعالی درخواست می نماید تا آن قوم را از غیبت کردن نگاه دارد. حضرت خضر علیه السّلام نیز فرمود: چون کسی در وقت بیرون رفتن از مجلس بگوید «بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ وَ صَلّی الله عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» حق تعالی ملکی را می فرستد تا آن که نگذارد که اهل آن مجلس غیبت او را نمایند. [ وسائل الشیعه، ج7، ص342 ]

نماینده مردم استان گلستان در مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه ما بندگان، توانایی بجا آوردن حق شکر پروردگار را نداریم گفت: چنین حقی با اظهار عجز و ناتوانی بندگان، بجا آورده می شود.

آیت الله سید کاظم نورمفیدی بامداد امروز در ششمین سحرگاه ماه مبارک رمضان اظهار داشت: شمارش نعمت های پروردگار از عهده ما خارج است، بنابراین توانایی ادای حق شکر او را نداریم.

وی افزود: ذات اقدس الهی، امور عالم و جو را به گونه ای قرار داده که بتوانیم به راحتی نفس بکشیم، اگر بخواهیم این موارد را بررسی و شناسایی کنیم باید حق شکر هر کدام را هم جداگانه بجا بیاوریم.

امام جمعه گرگان خاطرنشان کرد: چنانچه پروردگار، توفیق ادای حق شکر یکی از نعمت های خود را هم به ما بدهد، به عنوان یک نعمت، باید حق شکر این سپاسگذاری را هم بجا بیاوریم.

آیت الله نورمفیدی سپس این سئوال را مطرح کرد: اکنون که توانایی شمارش نعمت های پروردگار را نداریم و از طرفی، ادای شکر یکی از نعمت ها، خود، نعمتی از سوی پروردگار است و نیاز به حق شکر دارد، پس چگونه می توانیم به عنوان یک بنده، شکرگذار واقعی نعمت های الهی باشیم؟

وی در پاسخ به این سئوال، با بیان روایتی از امام صادق (ع) اظهار داشت: آن حضرت فرمودند که تمام شکر پروردگار این است که ما با خشوع و خضوع، اعتراف کنیم توانایی بجا آوردن حق شکر او را نداریم.

نماینده ولی فقه در استان گلستان ادامه داد: طبق فرمایش امام صادق (ع)، ذات اقدس الهی به حضرت موسی (ع) فرمود یا موسی! حق شکر مرا بجا آور، حضرت موسی (ع) اظهار ناتوانی کرد، از مصدر جلال الهی ندا آمد همین قدر که فهمیدی توانایی انجام چنین کاری را نداری و در برابر آن احساس عجز کردی، حق شکر مرا بجا آوردی.

آیت الله نورمفیدی یکی از نکات مهم در شکرگذاری را بروز و ظهور آن در قلب، زبان و میدان عمل دانست و تاکید کرد: شکر واقعی، آن است که انسان علاوه بر زبان، از ته قلب هم به آنچه می گوید ایمان داشته باشد و در میدان عمل آن را ثابت کند.

وی تصریح کرد: نگاه سطحی به معارف اسلامی، ما را یک مسلمان سطحی بار می آورد، در مقابل چنانچه نگاه عمیقی به این معارف داشته باشیم فهم ما هم از دین، عمیق می شود.

نماینده مردم استان گلستان در مجلس خبرگان رهبری ابراز امیدواری کرد: ذات اقدس الهی، معرفت ما را نسبت به دین که اساس زندگی دنیوی و اخروی ماست، شایسته و خوب قرار دهد.

امام جمعه گرگان با تاکید بر شکرگزاری نعمت های الهی گفت: کسانی که اهل شکر نیستند و یا نسبت به نعمت های پروردگار، کفر می ورزند، طبق وعده قرآن، گرفتار عذاب می شوند.

آیت الله سید کاظم نورمفیدی بامداد امروز در پنجمین سحرگاه ماه مبارک رمضان افزود: انسان ها در مقابل نعمت های الهی به چهار دسته تقسیم می شوند که هر یک نگاه متفاوتی نسبت به نعمت های پروردگار دارند.

وی با بیان اینکه دسته اول، کسانی هستند که خود را عامل نعمت ها و مستقل از ذات اقدس الهی می دانند، خاطرنشان کرد: طبق معرفت دینی و قرآنی ما امکان ندارد بدون اراده و مشیت پروردگار، برگی از درختی بیفتد، بنابراین، نعمت هایی که داریم بدون اراده پروردگار در اختیار ما قرار نگرفته است.

نماینده مردم استان گلستان در مجلس خبرگان رهبری اظهار کرد: طبق وعده قرآن، کسانی که بین نعمت ها و ذات اقدس الهی، رابطه قائل نیستند همچون قارون، دچار عذاب خواهند شد.

آیت الله نورمفیدی دومین دسته نسبت به نعمت های الهی را کسانی برشمرد که شکر عملی نسبت به این نعمت ها ندارند.

وی افزود: این افراد با علم به اینکه نعمت ها از سوی پروردگار در اختیار انسان قرار می گیرند، در مقام عمل، نسبت به شکرگزاری نعمت ها، سهل انگاری می کنند.

نماینده ولی فقه در استان گلستان ادامه داد: این افراد از نظر زبانی، شاکر پروردگار هستند، اما از نظر معرفتی، در عمق جانشان به این باور نرسیده اند.

آیت الله نورمفیدی خاطرنشان کرد: دسته سوم نیز انسان هایی هستند که نعمت ها را از ناحیه پروردگار می دانند و تا زمانی که اوضاع آنها رو به راه است، شاگر ذات اقدس الهی هم هستند، اما وقتی دچار سختی و گرفتاری می شوند، نه تنها شکرگزاری را فراموش می کنند، بلکه ممکن است کفر هم بگویند.

وی گفت: دسته چهارم، انسان هایی هستند که در همه حال، چه در سختی و چه در راحتی، شکرگزار نعمت های الهی بوده و همه چیز را در مشیت و اراده او می بینند.

امام جمعه گرگان تصریح کرد: طبق فرمایش الهی، این افراد بسیار شکرگزار بوده و در عین حال، تعدادشان کم است، اما، قدر نعمت ها را می دانند.

آیت الله نورمفیدی ادامه داد: در راس بندگان الهی، وجود نازنین نبی مکرم اسلام (ص) قرار دارد که طبق فرمایش امام صادق (ع)، در زمان راحتی و چه در حال سختی، همواره شکر پروردگار را به جا می آورد.

وی اظهار کرد: ایشان از نظر قلبی، ایمان داشت که نعمت از ناحیه پروردگار است و به همین دلیل، قلبا برای او احترام قائل بود و از نظر زبانی و در مقام عمل، شکرگزار نعمت ها بود.

آیت الله سید کاظم نورمفیدی در سومین جلسه از سلسله جلسات تحکیم خانواده در آموزه های دینی به مناسبت ماه مبارک رمضان و در ادامه بررسی اهمیت «سلام» در این آموزه ها افزود: اسلام به تمامی جنبه های زندگی انسان توجه دارد و هیچ کاری از نظر دین، بی اهمیت نیست.

وی خاطرنشان کرد: «سلام» یک سنت اسلامی است و همه ما در همه زمان ها باید به این مسئله مهم، توجه کنیم.

وی افزود: در شریعت مقدس اسلام، سلام کردن، مستحب و جواب سلام دادن واجب است.

نماینده مردم استان گلستان در مجلس خبرگان رهبری با قرائت حدیثی از نبی مکرم اسلام (ص) گفت: ایشان در این حدیث فرمودند که مسلمان بر مسلمان، شش حق دارد.

آیت الله نورمفیدی، «سلام» کردن، عیادت هنگام بیماری، دعا هنگام عطسه، تشییع جنازه و اجابت دعوت را برخی از حقوق مسلمان بر مسلمان برشمرد و اظهار کرد: انسان مسلمان، آنچه را که برای خود می پسندد برای دیگران هم باید بپسندد و آنچه را که برای خود نمی پسندد، برای دیگران هم نپسندد.

وی با بیان روایتی از امام جعفر صادق (ع) خاطرنشان کرد: طبق این روایت، پیامبر گرامی اسلام (ص) به همه حتی زنان هم «سلام» می کرد و زنان هم پاسخ ایشان را می دادند.

امام جمعه گرگان با بیان اینکه نبی مکرم اسلام (ص)، نمونه یک انسان کامل بود، گفت: چنین شخصیتی که پرورش یافته مکتب الهی بود، به حق، شایستگی مقام پیامبری را داشت.

آیت الله نورمفیدی افزود: ایشان همواره بر انجام پنج کار در طول عمر بابرکت خود اصرار داشت و تاکید می کرد تا زمان مرگ، دست از این کارها برنخواهد داشت.

وی، غذاخوردن با بردگان بر روی زمین، بدون زین سوار بر مرکب شدن، دوشیدن بز با دستان خویش، پوشیدن لباس پشمینه و سلام بر کودکان را پنج کاری برشمرد که نبی مکرم اسلام (ص)، برای اینکه بعد از ایشان، به عنوان یک سنت در جامعه باقی بمانند، انجام می داد.

نماینده ولی فقیه در استان گلستان خاطرنشان کرد: امام رضا (ع) هم با اینکه ولیعهد بود، با خادمین خود بر سر یک سفره غذا میل می کرد.

آیت الله نورمفیدی با بیان اینکه در میزان عدل الهی، اخلاق نیکو، اهمیت زیادی دارد، تاکید کرد: ذات اقدس الهی، به کوچکترین اعمال انسان توجه می کند و در رو قیامت برای تک تک آنها پاداش و یا مجازات درنظر می گیرد.

وی با بیان اینکه پیامبر (ص) برای کودکان، احترام زیادی قائل بود، در پاسخ به این سئوال که ما چقدر برای کودکان خود ارزش قائلیم؟ گفت: اگر انسان در کودکی فرصت ابراز وجود داشته باشد، در بزرگسالی، به هر قیمت و به هر شکل، ابراز وجود نمی کند، چون در کودکی، شخصیتش رشد کرده است.