در اين رساله به نقش خوف و رجا در زندگي پرداخته شده است. که انسان با توجه به خطرهای احتمالی که پیش روی خود مجسم می کند، با عقل خود در می یابد که نفعی عایدش نمی گردد. پس از آن ها می گریزد و علامت گریز آن، ترسی است که در خود احساس می کند و در مقابل اطمینان به نتایج سودمند ، ترس آن به امید مبدل گشته و برای رسیدن به آن تلاش می کند.

بیم و امید دو اصل بزرگ در زندگی انسان هستند چراکه این دو موجب تلاش درجهت کسب معرفت و انجام طاعت و پرهیز از معاصی می باشند ودر نیل به قرب الهی بسیار موثر هستند.

اکنون با توجه به نقش موثر این دو در تنظیم رفتارهای انسانی که مطابق با معیارهای فطری انسان صورت می گیرد می توان آن دو را از ضروری ترین اسباب حیات انسان به شمار آورد.

این رساله، بر اساس روش توصیفی-تحلیلی تهیه شده است وهمچنين در اين تحقيق سعي شده بجايگاه خوف و رجا در زندگي ، آثار و راه هاي تحصيل آن دو اشاره شود.

حاصل اینکه یکی از مهمترین مبانی و راههای تحصیل خوف و رجا معرفت به خدا است، يعني هر چه معرفت سالک به خدا بیشتر شود مرتبه ی او بالاتر می رود.

کلید واژگان: خوف، رجا، اعتدال

محقق:نرگس کوهکن

نظام جمهوري اسلامي داراي دو جلوه مردمي و اجرايي است كه نماز جمعه جلوه مردمي آن است.

آيت الله سيد كاظم نورمفيدي روز دوشنبه در همايش ائمه جمعه و اعضاي ستادهاي نماز جمعه استان گلستان در مصلاي مينودشت، افزود: جلوه اجرايي نظام هم دولت به معناي وسيع كلمه است .

وي ادامه داد: اين دو جلوه به يك ريشه متصل هستند كه همان ولايت فقيه و حكومت اسلامي است.

نماينده مردم استان گلستان در مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: بايد اين دو جلوه موجب تقويت نظام باشند، نماز جمعه مي تواند موجب تقويت و شكوه نظام شود و دولت نيز با برنامه ريزي اساسي مشكلات را حل كند .

آيت الله نورمفيدي ادامه داد: هيج نظامي مانند نظام اسلامي از دستاورد مثبت نمازجمعه برخوردار نيست تا هر هفته بتواند ميليون ها نفر را به صحنه بكشاند و قدرت خود رابه رخ دشمنان بكشد.

وي با بيان اينكه نماز جمعه يك نماز معمولي نيست بلكه اجتماع شرط اصلي آن است، افزود: نماز جمعه و دولت شاخه يك ريشه هستند واينها نمي توانند بدون تعامل با هم نقش آفريني كنند.

امام جمعه گرگان افزود: نماز جمعه بايد موجب تقويت نظام و دولت شود و دولت هم بايد نهاد نماز جمعه را تقويت كند بخصوص در شرايط فعلي كه تحريم ها ي دشمنان بيشتر شده است.

آیت الله نورمفیدی در ادامه گفت: دشمنان در ۳۴ سال گذشته مشكلات فراواني را ايجاد كردند كه با توفيق خدا و رهبري امام و رهبر معظم انقلاب و حضور مردم همه آنها خنثي شدند.

وي اضافه کرد: تحريم ها آخرين حربه دشمنان است كه با پشت سر گذاشتن آن دشمنان مجبور مي شوند در برابر ملت ايران سر تعظيم فرود بياورند.

نماینده ولی فقیه در استان گلستان از استاندار جديد گلستان نيز خواست ، براي حل مشكلات فراواني كه پيش رو دارد با جديت وارد عمل شود.

در اين همايش يك روزه ائمه جمعه شيعه و سني و اعضاي ستادهاي نماز جمعه شهرستانهاي استان گلستان ، وزير كشور ، استاندار و فرمانداران شهرستانهاي شرق استان گلستان حضور داشتند.

واژه فطرت از ریشه «فطر» مشتق شده و به معنای ابتداء کردن، ابتداع و اختراع است. فطرت ایجاد کردن و ابداع کردن خلق است توسط خداوند به گونه­ای که برای انجام فعل خاصی مناسبت داشته باشد و در اصطلاح عبارت است از جریان طبیعی و قانونی نیروهایی که در انسان به وجود می­آید. بنابراین برای هر یک از نیروهای غریزی و روانی فطرتی وجود دارد که جریان طبیعی و منطقی آن نیرو می­باشد. فطری بودن دین ممکن است در ناحیه گرایش‌ها یا در ناحیه بینش‌ها و ادراک‌ها مطرح شود. و با انکار فطریات ادراکی دیگر موضوعیتی برای فطری بودن دین در ناحیه بینش‌ها و ادراک‌ها باقی نمی‌ماند. اما «فطری بودن گرایش به دین ممکن است یکی از معانی زیر را داشته باشد :

1- خداجوئی فطری است. یعنی میل به خدا گرایش فطری است. این نظر شبیه سخن عرفا است که انسان‌ها ناخودآگاه به طرف خدا می‌روند. اگر طالب علم هستند در حقیقت به دنبال علم مطلقند که فقط خدا آن را دارد همچنین در قدرت و غیره.
2- خداپرستی فطری است یعنی در انسان میل فطری نسبت به این پرستش وجود دارد.
3- خواست‌های دین وتعلیمات آن مطابق با گرایش‌های وجودی انسان است. به عنوان مثال در انسان گرایشی به جاودانگی و ابدیت هست. او می‌خواهد با مرگ از بین نرود و حیات او ادامه یابد. دین هم می‌گوید جهان دیگری هست که حیات بشر در آنجا ادامه یابد.

آیا جمله «دین فطری است» به این معنا است که «شناخت دین و مقولات دینی فطری است؟ یا به معنای این است که گرایش به دین و انگیزه دین شناسی و دین باوری فطری است؟ یا به هر دو معناست؟» آیا همه دین یعنی مجموعه اعتقادات و مسائل عبادی و اخلاقی و دیگر گزاره‌های دینی فطری‌اند یا بخشی از آن مثل اعتقاد به خدا یا دیگر مسائل بنیادین دینی؟ این مسائل و پرسشهایی از این دست همگی محقق را بدین سو هدایت کرد تا پژوهشی در حوزه فطرت و دین انجام دهد . در این تحقیق سعی بر آن است تا به این پرسشها پاسخ دهیم.

محقق:خانم الهام شمالی

بیان اخلاقی حجه الاسلام والمسلمین سیدمجتبی نورمفیدی رئیس هیأت امنای مدرسه علمیه الزهرا(س)گرگان

امير المؤمنين علی عليه السلام در روايتی مي­فرمايند: «إِنَّ عُمُرَكَ عَدَدُ أَنْفَاسِكَ وَ عَلَيْهَا رَقِيبٌ تُحْصِيهَا.» [1]

امير المؤمنين خطاب به انسان­ها و بنی آدم مي­فرمايد: عمر شما همان عدد نفس­های شما مي­باشد و بر انفاس شما کسی گماشته شده که اين نفس­ها را مي­شمارد. حقيقت عمر و دوران عمر يعنی همين لحظه­هايی که ما در آن زندگی مي­کنيم. اينکه حضرت مي­فرمايد عمر تو عدد نفس­های توست اين در واقع مي­خواهد اشاره به يک امر مهمی بکند که اولاً نفس­های انسان و لحظات عمر انسان حساب و کتاب دارد چون مي­فرمايد عمر عدد انفاس است و بر اين انفاس انسان کسی گماشته شده که آن را حساب مي­کند. حال اين شمارش و احصاء اين نفس­ها برای اين نيست که فقط چند نفس کشيده­اي! ثم ماذا؟ بلکه اين بدين معنی است که نفس­ها را مي­شمارد، کارها و اعمالی را که انسان در لحظات عمرش انجام مي­دهد، ثبت مي­شود. پس اولين نکته­ای که از اين روايت فهميده مي­شود اين است که لحظات عمر انسان حساب و کتاب دارد و هر نفسی که انسان مي­کشد، حساب و کتاب دارد؛ حال شما حساب کنيد که در روز و هفته و ماه و سال اين لحظات چقدر است. آن وقت آيا ما اين مراقبت را داريم که راجع به لحظه، ­لحظه­ی اعمال و نيات خود دقت کنيم؟

دومين نکته اين است که به گذر عمر اشاره مي­کند؛ عمر انسان يک عمر محدود است و هر شماره­ای که برای اين انفاس گذاشته مي­شود يعنی دارد از پيمانه­ی شمارش اعداد انفاس عمر کم مي­شود.

پس از اين روايت استفاده مي­شود که بايد قدر تک تک لحظات عمر را دانست. در روايتی از رسول خدا (ص) وارد شده که حضرت(ص) مي­فرمايند: يا ابا ذر«کن علی عمرک اشح منک علی درهمک و دينارک» بر سرمايه عمرت دقت و رقبت بيشتری داشته باش تا بر درهم و دينارت. اينقدر که ما حساب اموال خود را مي­کنيم، لحظات عمر که بيشتر بايد مورد حساب قرار گيرد. در هر صورت اميدواريم خداوند تبارک و تعالی اين توفيق را به ما بدهد که بتوانيم لحظه­های عمرمان را هم خوب استفاده کنيم و هم مراقبت کنيم.­

«والحمد لله رب العالمين»

[1] . غرر الحكم: 159، حديث 3046.

دعای شریف عرفه پیرامون توحید و وحدت وجود و خداشناسی عارفانه است.

سخنرانی آقای حکیمی ( استاد حوزه و دانشگاه) با موضوع شرح دعای عرفه در جمع طلاب سطح دو مدرسه علمیه الزهراء ( س) گرگان

آقای حکیمی  در این جلسه با اشاره به مقام والای امام حسین (ع) که هم قهرمان سیاست و جهاد است و هم قهرمان عرفان و عشق ورزیدن با خدا و بندگی عاشقانه  اظهار نمودند:  دو اثر مهم  حضرت ، عاشورا و دعای شریف عرفه است.دعای عرفه  و دعای زیارت جامعه کبیره منطبق با دو رکن عرفان اسلامی هستند. زیارت جامعه کبیره در بحث ولایت و انسان کامل است و دعای شریف عرفه پیرامون توحید و وحدت وجود و خداشناسی عارفانه است.
آقای حکیمی با بیان این مقدمه که رابطه انسان با خدا به دو گونه می باشد اول: رابطه وجودی که از نظر وجودی، موجودات فقیر به ذات بوده و خداوند غنی به ذات است و دوم  : رابطه قلبی که انسان شیفته ی خداست و رابطه بندگی عاشقانه با خدا دارد بیان داشتند: دعای عرفه دارای دو بخش می باشد که بخش دوم دعای عرفه از بخش اول آن عرفانی تر، عمیق تر و زیباتر است که در بخش دوم این دعا ، رابطه وجودی انسان با خدا مطرح شده است .امام حسین (ع) در این دعا می فرمایند: الهی انا فقیر فی غنای …..، ما فقیر به ذات هستیم و و جود ما عین فقر است ، آیه 15 سوره فاطر نیز اشاره به فقروجودی  انسان در برابر خدا دارد و همچنین آیه 16 ق اشاره به همین مطلب دارد.خداوند باید وجودش را به ما بدهد تا ما وجود پیدا کنیم.مولوی رابطه انسان با خدا را  چنین بیان می کنند: در دو چشم من نشین ای آنکه از من ، من تری                  تا قمر را وانمایم کز قمر روشنتری . با توجه به بیان مولوی، خدا نسبت به انشان ا خودش ، خودی تر است.( نحن اقرب من حبل الورید)   

وی همچنین افزود: در استجابت دعا زمان، مکان ، صلوات و یقین و …تاثیر دارد و باید دارای آداب دعا رعایت شود تا دعا به اجابت برسد .با توجه به مضامین و عبارات دعای شریف عرفه به خوبی بدست می آید که سراسر ادب و خضوع در پیشگاه خداوند متعال است که از جمله این آداب خشوع در برابر خداوند است که باید در دعا عظمت خداوند درک شود . ائمه در هنگام دعا رنگ چهره شان ،عوض می شد ( چون برآورد در میان دل خروش                اندر آمد بهر بخشایش به جوش) تا از عمق دل خدا را نخوانیم دعا به اجابت نمی رسد ، لذا یکی از آداب استجابت دعا ، حضور قلب است که نه تنها در دعا بلکه در سایر عبادات  لازم است. به طوری که در روایتی از امام باقر(ع) آمده : آن مقداری از نماز مورد قبول است که در آن حضور قلب باشد.امام حسین (ع) در دعای عرفه ما را دعوت می کنند به اینکه سعی کنیم با تهذیب و خودسازی به آنجا برسیم که خود خدا را ببینیم و جز او نبینیم.

عید قربان، جلوه‌گاه تعبد و تسلیم ابراهیمیان حنیف است و فصل قرب مسلمانان به خداوند در سایه عبودیت.

عید قربان، عید فداکارى، ایثار، قربانى، اخلاص و عشق و بندگى،عید قربان، یادآور زیباترین نمونه تعبد انسان در برابر خداوند متعال است.

عید قربان، بالاترین نقطه اى است که اوج مقام بشر تعیین مى شود و تا ابد، درجه ایمان با همان نقطه سنجیده مى گردد.

عید قربان، عید شرافت بنى آدم است و کرامت انسانى اش؛ جشن رها شدن از قید پدرانى است که جان فرزند خویش را نذر قربان گاه ها مى کردند.

عید قربان، سرآغاز حکومت توحید است و تولد ایمان و مرگ تردید.عید قربان، نقطه عطف آزادى است در تاریخ اسارت ها و بردگى هایى که بر انسان تحمیل شده بود.

عید قربان، عید سربلند بیرون آمدن از امتحان عبودیت است.عید قربان روز رها شدن از تعلقات دنیوی و رهایى از هر آنچه غیر خدایى است.

*اهميت مشاوره از ديدگاه قرآن و حديث

در قرآن کريم، يك سوره تحت عنوان « الشوري» وجود دارد. در آياتي نيز مسئله مشاوره طرح و به انجام دادن آن دستور داده شده است. خداوند متعال، خطاب به پيغمبراکرم (ص ) ميفرمايند: « و شاورهم في الامر فاذا عزمت فتوکل علي الله ان الله يحب المتوکلين›› (آل عمران: 59 )؛ اي پيامبر! در کارها با مسلمانان مشورت کن و چون تصميم گرفتي بر خدا توکل کن ( و انجام بده)، همانا خداوند توکل کنندگان را دوست دارد .خداوند درسوره شوراي،زماني که صفات وخصوصيات مسلمانان را مطرح مي کند، مي فرمايد: « والذين استجابوا لربهم و اقاموا الصلوه و امرهم شوري بينهم و مما رزقناهم ينفقون›› (شوري: 39 )؛آنان که امر پروردگارشان را اجابت نموده، نماز به پا مي دارند و کارشان را با مشورت يكديگر انجام مي دهند و از آنچه روزي آنها کرده ايم انفاق مي کنند در اين آيه، خداي متعال يكي از خصوصيات مسلمانان را اين موضوع دانسته که، آنان کارهايشان را با مشورت يكديگر انجام م يدهند. اين که مشاوره در رديف ايمان به خدا و برپا داشتن نماز بيان گرديده، مي توان به اهميت آن پي برد .