متخصصان تغذیه برنامه‌های غذایی خوب و سفارشات پزشکی موثری برای استفاده از غذاهایی که مناسب است سر سفره افطاری و سحری باشد ارائه کرده‌اند. ائمه(ع) نیز در این ارتباط سفارشات بسیار خوب و مفیدی فرموده‌اند.
امام صادق(ع) در پاسخ به این سوال که بهترین غذا برای سحری چیست؟ فرمودند: “بهترین سحری‏‌های شما، سویق و خرماست۱".
پیامبر خدا(ص) همچنین درخصوص یکی از عوامل نیروزا برای روزه‌داری می‌فرمایند: “هر کس پیش از نوشیدن آب یا هرنوشیدنی، غذا بخورد و سَحَری میل کند و قدری بوی خوش بر خود بمالد، بر روزه گرفتن، توان بیشتری یابد۲".
امام علی(ع) نیز درباره این‌که برترین کار در ماه مبارک رمضان چیست؟ فرمودند: “روزی رسول خدا(ص) برای ما خطبه‏‌ای ایراد کرد و فرمود: ای مردم! همانا ماه با برکت و رحمت و آمرزش به شما روی آورده است. این ماه نزد خدا برترین ماه است و روزهایش برترین روزها و شب‌هایش برترین شب‌ها و ساعت‌هایش برترین ساعات. در این ماه شما به میهمانی خدا دعوت شده‏‌اید و در زمره بهره‏‌مندان از کرامت خداوند قرار گرفته‏‌اید. در این ماه نفس‌های شما تسبیح خداست و خواب شما عبادت است و اعمال شما پذیرفته و دعایتان به اجابت می‏‌رسد… من برخاستم و عرض کردم: ای رسول خدا! برترین کارها در این ماه چیست؟ پیامبر فرمود: ای اباالحسن! برترین کارها در این ماه خویشتنداری از حرام‌های خداوند عز و جل است۳".
منابع:
۱- تهذیب الأحکام، جلد ۴، صفحه ۱۹۸، حدیث ۵۶۷، المحاسن، جلد ۲، صفحه ۲۹۰، حدیث ۱۹۴۹، مکارم الأخلاق، جلد ۱، صفحه ۴۱۹، حدیث ۱۴۲۰، بحارالأنوار، جلد ۶۶، صفحه ۲۸۰، حدیث ۲۱ دانش نامه احادیث پزشکی: ۲
۲- کنزالعمّال، جلد ۸، صفحه ۵۱۰، حدیث ۲۳۸۸۲ دانش نامه احادیث پزشکی: ۱ / ۱۰۸
۳- إمالی الصدوق: ۸۴ / ۴ منتخب میزان الحکمة: ۲۴۲

نمازهای مخصوصی برای هر شب ماه مبارک رمضان از حضرت علی (ع) روایت شده و ثوابهای زیادی برای هر شبی ذکر فرموده اند. این نمازهای مستحبی تماما دو رکعت دو رکعت خوانده می شود و خواندن آن در حالت نشسته هم جایز است، لکن ایستاده افضل است.
نماز شب سیزدهم ماه مبارک رمضان، چهار رکعت (دو تا دو رکعتی)، است و در هر رکعت بعد از حمد ۲۵ مرتبه سوره توحید خوانده می شود. حضرت علی (ع) در ثواب این نماز فرمود: عبور کند بر صراط مثل برق جهنده.

آیت الله مجتهدی تهرانی در شرح این فراز «واسْتُرنی فیهِ بِلباسِ القُنوعِ والکَفافِ»؛ تأکید می کند: خدایا من را به دو چیز مستور کن؛ یکی لباس قناعت و دیگری کفاف. «کفاف» یعنی اینکه زندگی را بگذرانیم. اگر مال و ثروت زیاد داشته باشیم گرفتار می‌شویم و اگر دستمان پیش کسی دراز باشد ذلیل می‌شویم پس از خدا بخواهیم که به اندازه کفاف زندگی به ما بدهد. قناعت هم به انسان عزت می‌دهد و کسی که قناعت دارد خدا او را عزیز می‌کند. بزرگ‌ترین گنج، قناعت است و قناعت سرمایه‌ای بی‌پایان. قناعت، یعنی نخواستن، کم خواستن، راضی بودن به داشته و کندن دندان طمع. وقتی به خواهش‌های بی‌مورد دل جواب «نه» ندادی و به دام خواسته‌های حرص افتادی، اسیر گنداب «دنیا» می‌شوی. باتلاقی که هرچه بیشتر در آن دست و پا می‌زنی و تلاش می‌کنی بیشتر در آن گرفتار می‌شوی. نتیجه آن مشخص است! نفس، چاه ویلی است که هیچ‌گاه پر نمی‌شود. درد «تکاثر» و «افزون‌طلبی»، زخم ناسور بشریت بوده و هست و تنها مرهم آن «قناعت» است.

بیان اخلاقی حجه الاسلام والمسلمین سیدمجتبی نورمفیدی رئیس هیأت امنای مدرسه علمیه الزهرا(س)گرگان

اميرالمؤمنين علي (ع) مي‏فرمايد: «أسعد الناس مَن عرف فضلنا و تقرّب إلي الله بنا و أخلص حبّنا و عمل بما إليه ندَبنا و انتهي عمّا عنه نهينا فذاک منّا و هو في دار المقامة معنا»؛ سعادتمندترين مردم کسي است که اولاً: فضل ما را بشناسد و معرفت به فضيلت و جايگاه ما داشته باشد، ثانياً: به واسطه ما به خداوند تبارک و تعالي تقرب بجويد، ثالثاً: محبتش نسبت به ما مخلصانه باشد، رابعاً: آنچه را ما امر به انجام آن مي‏کنيم انجام دهد و آنچه را نهي از آن مي‏کنيم ترک کند که اگر اين گونه بود از ما محسوب مي‏شود و در روز قيامت در جوار ما خواهد بود.

سخنرانی حضرت آیت الله نورمفیدی مؤسس مدرسه علمیه الزهرا(س)گرگان درسحریازدهم ماه مبارک رمضان

بسم‏ الله الرحمن الرحیم الحمد الله رب‏ العالمین الصلاه‏ والسلام علی سیدنا و نبینا محمد و علی اهل ‏بیت الطیبین الطاهرین و سحبه‏ المنتجبین سیما بقیه‏ الله و امام ‏العصر (عج) و لعنت ‏الله علی اعدائهم اجمعین من الآن الی قیام یوم ‏الدین

مباحث شب‏های گذشته درباره ترس و امید بود و اینکه ترس مراتبی دارد و همچنین درباره عوامل ترس بحث شد. پروردگار که موجود ترسناکی نیست سرشار از خیر و محبت است پس چرا باید در برابر عظمت پروردگار متعال ترس داشته باشیم؟ بنابراین ترس ما از پروردگار باید ریشه ‏یابی شود. یکی از عوامل ترس این است که نمی‏توانیم حق بندگی را ادا کنیم؛ چون پروردگار دائم ‏الربوبیه است و ما نمی‏توانیم دائم ‏العبودیه باشیم.

باید همیشه احساس کمبود و نیاز به درگاه ذات اقدس الهی داشته باشیم. نکته دیگر اینکه عبادت فرع معرفت بوده و حد عبادت معلول حد معرفت است. آیا ما پروردگار را انگونه که شایسته است شناخته ‏ایم؟ کسی حتی پیامبر عظیم‏ الشان اسلام (ص) نمی‏تواند ادعای شناخت کامل پروردگار را داشته باشد. پیامبر اسلام (ص) می‏فرمایند: پروردگارا ما آنگونه که حق عبادت و بندگی توست نمی‏توانیم بندگی کنیم و انگونه که شایسته است نمی‏توانیم تو را بشناسیم.

پس بنابراین انسان آنگونه که شایسته پروردگار است نمی‏تواند او را بشناسد. چنین فردی چگونه می‏تواند ذات اقدس الهی را به نحو شایسته عبادت کند؟ پیامبر اسلام (ص) هم در این زمینه اظهار عجز می‏کند. این موضوع برای کسی که اهل معرفت، عشق و محبت و عاشق ذات اقدس الهی باشد مهم است. این خود یکی از عوامل ترس است.

وقتی در برابر ذات اقدس الهی قرار می‏گیریم و متوجه کمبود و نیاز خود می‏شویم احساس ترس می‏کنیم. نکته دیگر اینکه از نظر اهل معرفت، عبادت برای قرب به حق است. آیا عبادت ما برای قرب به حق است یا برای خودمان؟ معمولا برای ترس از جهنم و رفتن به بهشت پروردگار را عبادت می‏کنیم. در حالی که عبادت باید برای قرب به پروردگار باشد اما او را برای دل خودمان عبادت می‏کنیم.

فلسفه عبادت رسیدن به مقام قرب الهی است. آیا این احساس ترس در ما نمی‏کند؟ لذا در بعضی از روایات آمده و از احادیث قدسیه هم هست. پروردگار به پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمودند: بندگان من به عبادت خود اکتفا نکنند.

چون هر چه تلاش و جدیت کنند حتی اگر تمام عمرشان را در راه بندگی و عبادت بگذرانند باز هم نمی‏توانند حق بندگی را ادا کنند.

لکن پروردگار برهمین اساس می‏فرماید: بندگان من به رحمت من تکیه کنند و به فضل من امیدوار باشند. در بعضی از دعاها داریم که پروردگارا با ما با فضل، لطف و احسانت رفتار کن نه با عدالتت. پروردگارا چقدر به ما نعمت داده ای؟ ما در دوران عمر چقدر از نعمت دم و بازدم استفاده می‏کنیم؟

آیا می‏توانیم شکر همین یک نعمت را به جا آوریم؟ بنابراین اگر قرار باشد پروردگار بر اساس عدلش با ما رفتار کند ما چه جوابی داریم به او بدهیم؟ لذا از او می‏خواهیم که از راه فضل و کرم با ما برخورد کند. یکی دیگر از عوامل ترس پر خطر بودن راه آخرت است. در زندگی این دنیا به ویژه در این زمانه هر لحظه خطر افتادن در دام شیطان وجود دارد.

شیطان با ما چه می‏کند؟ حتی در حالت مرگ هم سعی می‏کند ایمان را از ما بگیرد. اینکه همیشه تحت نظارت ماموران الهی هستیم، مامورانی که چیزی از نگاه آنها پنهان نمی‏ماند به خاطر خطرات افتادن به دام شیطان است. پروردگار خیانت چشم را که بسیار مبهم است و آنچه را که در سینه پنهان می‏باشد را می‏داند. سئوالاتی از قبیل اینکه مرگ چه بر سر ما می‏آورد؟

عالم برزخ و قیامت چه بر سر ما می‏آورند؟ اینها در ما ایجاد ترس می‏کنند. نه ترسی که موجب یاس شود. ترس و امید باید در کنار هم باشند.

سخنرانی حضرت آیت الله نورمفیدی مؤسس مدرسه علمیه الزهرا(س)گرگان  درشب دهم ماه مبارک رمضان

بسم‏ الله الرحمن الرحیم الحمدالله رب‏ العالمین الصلاه‏ والسلام علی سیدنا و نبینا محمد و علی اهل‏ بیت الطیبین الطاهرین و سحبه ‏المنتجبین سیما بقیه‏ الله و امام‏ العصر (عج) و لعنت ‏الله علی اعدائهم اجمعین من الآن الی قیام یوم ‏الدین صحبت شب گذشته من در مورد مناجات‏ الخائفین و بحث ترس و امید بود

عرض کردم از احادیث اینگونه استنباط می‏شود که مومن اگر می‏خواهد نجات پیدا کند باید در دل او هم نور ترس و هم نور امید باشد.

در حدیثی از امام صادق (ع) آمده است که روزی یکی از اصحاب از ایشان پرسید: یابن رسول‏ الله وصایای لقمان به فرزندش چه مطالبی داشت؟

آن حضرت فرمود: مطالب عجیبی در این وصایا بود که عجیب‏ترین آنها این نکته بود که گفت: آنچنان از پروردگار بترس که اگر تمام عبادات ثقلین را به پیشگاه عظمت الهی ببری تو را عذاب می‏کند و از آن طرف امیدی به لطف و رحمت الهی داشته باش که اگر گناه ثقلین را با خود ببری باز پروردگار تو را مورد لطف و رحمت خودش قرار می‏دهد.

امام صادق (ع) بعد از آنکه این بیان را برای شاگرد خود از لقمان نقل کرد به نقل پدر خود، امام محمد باقر (ع)، فرمود: هیچ بنده مومنی نیست مگر اینکه دو نور باید در او باشد؛ یکی نور ترس و دیگری نور امید. درگاه ذات اقدس الهی بر خلاف قدرتمندان عالم نیست که اگر فردی مورد غضب آنها قرار گیرد جز ترس هیچ راه بازگشتی نداشته باشد. درگاه عدل الهی اینگونه است که اگر کاری کنیم پروردگار از ما خشمگین شود راه بازگشت وجود دارد.

خود پروردگار این راه را برای ما باز گذاشته است. اگر کاری کردیم که پروردگار را به خشم آوردیم در عین حال نباید از رحمت و لطف او ناامید شویم. بنابراین دو نور ترس و امید باید در ما وجود داشته باشد.

امام صادق (ع) به نقل از امام محمد باقر (ع) می‏فرماید: دو نور ترس و امید باید به یک اندازه در انسان وجود داشته باشند. ترس مراتب دارد، ما هم باید گرفتار ترس باشیم. اولیاء الهی، حتی معصومین و پیامبران و کسانی که منزه از گناه هستند از پیامبر (ص) گرفته تا همه در درگاه الهی ناله می‏زنند و اشک می‏ریزند. همه این ترس را داریم. ترس ما از گناه است. از عملکرد گذشته خود باید بترسیم. مومنی را اذیت و هتاکی کردیم، غیبت کردیم، دروغ گفتیم و تهمت زدیم، مال کسی را بدون حق برداشتیم. امثال ما افراد معمولی از این چیزها می ترسیم.

انبیاء و اولیاء الهی که گناه نمی‏کنند ترسشان از این است که مبادا با ترک اولی مورد سرزنش پروردگار قرار گیرند. گروهی دیگر از این می‏ترسند که گرفتار فراغ شوند و در پرده قرار گیرند. امام علی (ع) در دعای کمیل می‏فرماید: پروردگارا! اگر مرا در آتش جهنم بیندازی و در آنجا بسوزم با فراغ تو چکار کنم؟ برای معصومین (ع) که گناه نمی‏کنند درد هجران موجب ترس است.

امام زین‏ العابدین در دعای ابوحمزه ثمالی چقدر به درگاه پروردگار سوز و آه دارد که ناشی از ترس فراغ است؟ اینها از مراتب و عوامل ترس هستند. ترس از مقام ربوبی مراتب و عوامل دیگری هم دارد.

اگر انسان اهل معنا، معرفت، عشق و محبت به ذات اقدس الهی باشد علاوه بر اینکه باید از مقام ربوبی بترسد با نگاه به گناهان خود باید به این نکات هم توجه کند: آیا می‏تواند حق بندگی را به نحو شایسته به جا آورد؟ چون پروردگار دائم‏ الربوبیه است آیا ما میتوانیم دائم العبودیه باشیم؟ ما نمی‏توانیم اینگونه باشیم بنابراین باید در ما ترس وجود داشته باشد. امشب وفات بانوی بزرگوار اسلام حضرت خدیجه ‏کبری (س) است. خدیجه مورد محبت پیامبر گرامی اسلام (ص) بود و در حالی که همه او را تنها گذاشته بودند گذشت و فداکاری زیادی در راه اهداف مقدس پیامبر گرامی اسلام (ص) کرد. حضرت خدیجه (س) آنقدر محبوب پیامبر عظیم‏ الشان اسلام (ص) بود که وقتی گلوبند او را به مناسبتی آورده بودند یاد خدیجه (س) آتش درونی رسول‏الله (ص) را شعله ‏ور کرد و اشک پیامبر جاری شد.

چهار بانو در جهان بی ‏نظیر بودند: حضرت مریم، مادر حضرت عیسی (ع)، آسیه، همسر فرعون که جان موسی پیامبر (ع) را در دربار فرعون نجات داد، خدیجه کبری (س) و حضرت فاطمه (س). امشب سالروز شب وفات حضرت خدیجه‏ کبری(س) در سال دهم هجرت است. همان سالی که عموی پیامبر اسلام (ص) نیز درگذشت و آن سال به قدری ناراحت کننده بود که آن سال را سال عالم ‏ا‏لحزن نام نهاد.

مؤسس مدرسه علمیه الزهرا(س)گرگان با بیان اینکه هر انسانی بری خود ذکری دارد، گفت: ذکر هر انسانی عامل خوشبختی و بدبختی اوست.

آیت الله سید کاظم نورمفیدی در نهمین روز ماه مبارک رمضان در جلسه تفسیر سوره مومنون در مسجد جامع گلشن گرگان اظهار داشت: ذکر هر انسان چیزی است که تمام فکر و وجودش را احاطه کرده و برای رسیدن به آن تلاش می‏کند.

وی افزود: ذکر اوباما و فرعون این بوده و هست که جهان را تحت سلطه خود درآورند و برای رسیدن به این ذکر انواع جنایت ها را هم مرتکب شده و می‏شوند.

نماینده مردم استان گلستان در مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: کسی که ذکر پول باشد اگر به خانه امن الهی هم مشرف شود آنجا هم معامله می‏کند.

آیت الله نورمفیدی با اشاره به فرمایش قرآن که ذکر پروردگار را بالاترین ذکرها و موجب آرامش دل‏ها دانسته است، ادامه داد: این ذکر فقط با زبان محقق نمی‏شود، بلکه همه اعضاء بدن انسان باید به یاد پروردگار باشند.

وی تصریح کرد: برخی از ذکرها به انسان غصه و برخی دیگر آرامش می‏دهند، برهمین اساس است که امیرالمومنین (ع) فرمودند ذکر آخرت شفا و ذکر دنیا بدترین دردهاست.

امام جمعه گرگان با بیان اینکه امام راحل همیشه به یاد پروردگار بود و به واسطه این ذکر آرامش روحی داشت،

تاکید کرد: حوادث جهان از مشیت الهی خارج نیستند و گاهی ممکن است انسان‏ها با اعمال خود زمینه برخی از حوادث به وجود آورند.

آیت الله نورمفیدی توضیح داد: پروردگار می‏فرماید اگر به بعضی از آدم ها رحم شود به جای اینکه یاد ما در او تقویت شود بیشتر طغیان می‏کنند و برخی دیگر از انسان ها هم هر چه سختی ببینند تسلیم نمی‏شوند.

وی اضافه کرد: بعضی از انسان‏ها در آسایش و سختی پروردگار را فراموش نمی‏کنند و برخی دیگر در هر دو حالت به گمراهی خود ادامه می‏دهند. نماینده ولی فقیه در استان گلستان با بیان اینکه دسته دوم تا جایی به گمراهی خد ادامه می‏دهند که دچار عذاب الهی شوند،

گفت: مفسران می‏گویند عذاب این دسته از افراد هنگام مرگ فرا می‏رسد که در این لحظه پشیمانی دیگر فایده‏ای ندارد.

آیت الله نورمفیدی با بیان اینکه انسان‏ها هنگام مرگ سه دسته هستند، توضیح داد: بعضی‏ها جزو مقربین بوده که در بندگی کامل به سر می‏برند، بعضی دیگر جزو اصحاب یمین بوده و برخی دیگر تکذیب‏کنندگان گمراه هستند.

وی با ذکر عیادت پیامبر گرامی اسلام (ص) از امیرالمومنین (ع) اظهار داشت: روزی حضرت علی (ع) در بستر بیماری از شدت درد چشم فریاد می‏زد، پیامبر (ص) به عیادت وی آمد و برای کاهش درد او صحنه جان دادن انسان را برای او تعریف کرد و گفت با این نحوه جان دادن فریاد جهنم هم بلند می‏شود.

نماینده مردم استان گلستان خاطرنشان کرد: با این تعریف، حضرت علی (ع) درد خود را فراموش کرد و از پیامبر گرامی اسلام (ص) پرسید یا رسول‏الله کسی از امت تو هم اینچنین جان می‏دهد؟ پیامبر عظیم‏الشان اسلام (ص) فرمودند بله، کسانی که به دیگران ظلم می‏کنند، کسانی که مال یتیم می‏خورند و کسانی که شهادت دروغ می‏هند اینگونه به سختی جان داده و از فریاد آنها فریاد جهنم هم بلند می‏شود.